Διαβάστε το άρθρο του Πρέσβη Σιάο Τζουντσένγκ στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, στις 4 Μαρτίου, 2023:
Η ουκρανική κρίση, η μεγαλύτερη σύγκρουση στην ευρωπαϊκή ήπειρο από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει διαρκέσει πάνω από έναν χρόνο. Η κατάσταση όχι μόνο δεν έχει ξεκαθαρίσει αλλά αντιθέτως γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη και δυσκατανόητη. Η Κίνα δεν αποτελεί μέρος της σύγκρουσης, αλλά και ούτε και παραμένει άπραγη στο περιθώριο. Αντιθέτως, προωθεί ενεργά τον ειρηνευτικό διάλογο και τον πολιτικό διακανονισμό.
Πριν λίγες μέρες η κινέζικη κυβέρνηση διατύπωσε και δημοσίευσε έγγραφο με τίτλο «Η θέση της Κίνας για την πολιτική επίλυση της ουκρανικής κρίσης» το οποίο αναλύει με ολοκληρωμένο και συστηματικό τρόπο τη βασική θέση και τις προτάσεις της Κίνας, επαναλαμβάνοντας ότι η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών πρέπει να γίνονται σεβαστές, οι θεμιτές ανησυχίες ασφάλειας όλων των χωρών θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, και ότι πρέπει να υποστηριχθούν όλες οι προσπάθειες για μια ειρηνική επίλυση της κρίσης. Η Κίνα τονίζει για άλλη μια φορά ότι δεν πρέπει να υπάρξει πυρηνικός πόλεμος - ένας πόλεμος στον οποίο δεν θα υπάρχουν νικητές. Καταδικάζει επίσης τις ένοπλες επιθέσεις σε πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις που αφορούν την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας, και καλεί όλα τα μέρη τα μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης, εξασφαλίζοντας τη σταθερότητα των βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων και αποτρέποντας ένα πλήγμα στην παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη.
Για να επιλύσουμε την κρίση πρέπει πρώτα να αποστασιοποιηθούμε από αυτήν και να αντλήσουμε απαντήσεις μέσα από τον συγκερασμό της ιστορίας και της σύγχρονης πραγματικότητας. Η αρχαία Ελλάδα ήταν η γενέτειρα της επιστήμης της ιστορίας. Ο Θουκυδίδης ως ο πρώτος ιστορικός, με το έργο του «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου» προσπάθησε να αποκαλύψει τα πραγματικά αίτια πίσω από τα ιστορικά γεγονότα. Οι σημερινοί ευρωπαίοι πολιτικοί θα πρέπει επίσης να αναλύσουν αντικειμενικά τα αίτια του Ρωσο-ουκρανικού πολέμου μέσα από μια ιστορική σκοπιά και να διαμορφώσουν μια ισορροπημένη, αποτελεσματική και βιώσιμη ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας. Οι δύο καταστροφικοί παγκόσμιοι πόλεμοι της ανθρώπινης ιστορίας έλαβαν χώρα στην Ευρώπη. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε τα μαθήματα που μας διδάσκει η ιστορία. Μια νίκη που δεν μπορεί να επιλύσει τη σύγκρουση με τρόπο που να εγγυάται τις βασικές απαιτήσεις και των δύο πλευρών, είναι αναπόφευκτο ότι θα σπείρει τους σπόρους για μια επόμενη σύγκρουση.
Στο εξώφυλλο ενός πρόσφατου τεύχος του Economist εμφανίστηκε ο τίτλος άρθρου «Η μοίρα της Ουκρανίας θα κρίνει την εξουσία της Δύσης στον κόσμο», αυτό υπογραμμίζει ότι το ζήτημα της Ουκρανίας έχει αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα για τη γεωπολιτική θέση και επιρροή της Δύσης στο διεθνές σύστημα. Η άποψή μου ωστόσο διαφέρει. Εάν οι δυτικές χώρες επιθυμούν πραγματικά να συμβάλουν περαιτέρω στη μελλοντική πρόοδο του ανθρώπινου πολιτισμού, τότε θα πρέπει να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο για να ηγηθούν μιας απάντησης στις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα όπως η κλιματική αλλαγή, η επισιτιστική κρίση, η τρομοκρατία, το έγκλημα διακίνησης ναρκωτικών κ.ά.
Ορισμένες χώρες ανέκαθεν μιλούσαν υπέρ «μιας διεθνούς τάξης στη βάση καθορισμένων κανόνων». Ωστόσο, οι λεγόμενοι «κανόνες» δεν αφορούν το διεθνές δίκαιο αλλά μια ισχυρή κλίκα κρατών που επιβάλει τη θέληση και τα κριτήριά της στους άλλους. Η Κίνα πιστεύει ότι στον κόσμο υπάρχει ένα μόνο διεθνές σύστημα με πυρήνα του τα Ηνωμένα Έθνη. Υπάρχει μία μόνο διεθνής τάξη η οποία βασίζεται στο διεθνές δίκαιο. Τέλος, υπάρχει ένας μόνο κανόνας που θέλει τις διεθνείς σχέσεις να διέπονται από τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αν οι όποιοι «κανόνες» δεν μπορούν να συμμορφωθούν με την ιστορική ηθική της εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού, τότε δεν θα μπορέσουν να απαλλαγούν από τα δεινά της ηγεμονίας και της εξουσίας.
Η Κίνα ουδέποτε έριξε λάδι στη φωτιά της σύγκρουσης και αντιτίθεται στην εργαλειοποίησή της που στοχεύει στη λεηλασία και το κέρδος. Είναι λυπηρό που ορισμένες χώρες δεν φαίνεται να νοιάζονται πραγματικά αν ο ουκρανικός λαός ζει ή πεθαίνει, ή για την καταστροφή στην Ευρώπη, διότι η κατάσταση αυτή φαίνεται ότι εξυπηρετεί άλλα «μεγάλα» στρατηγικά τους συμφέροντα. Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου, ο Αμερικάνος Προέδρος Τζο Μπάιντεν απαντώντας στην ερώτηση «Πώς θα απεμπλακούμε από τον πόλεμο» δήλωσε ότι υπάρχουν δύο επιλογές: κυρώσεις ή Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Με βάση αυτή τη λογική που αποκλείει την ειρήνη, η Ευρώπη θα πληρώσει το τίμημα, θυσιάζοντας τη στρατηγική της αυτονομία και το ίδιο το οικοδόμημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το «μήλο της Έριδος» είναι απλώς μια παγίδα που εξυπηρετεί απώτερες σκοπιμότητες. Αιώνια επιδίωξη της ανθρωπότητας αποτελεί όμως η αναζήτηση του «κλάδου ελαίας», δηλαδή της ειρήνης. Ο κόσμος χρειάζεται διπλωματία και όχι καταστροφή.